ΓΡΑΜΜΙΚΗ Β΄
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Οι ανασκαφές στην Κνωσό έφεραν στο φως μία καταπληκτική ανακάλυψη! Μέσα στη σκόνη και τα θραύσματα αιώνων ο Άρθουρ Έβανς κατόρθωσε να βρει 3000 πινακίδες γραμμένες σε μία γλώσσα που την ονόμασε Γραμμική Β’. Το όνομά της το πήρε από το σχήμα των γραμμάτων της, τα οποία έμοιαζαν με απλές γραμμές (και όχι σύμβολα, όπως στη μινωική ιερογλυφική γραφή. Η Γραμμική Β’ διέφερε αρκετά από τη Γραμμική Α’, δείγμα της οποίας σώζεται στον αποκαλούμενο Δίσκο της Φαιστού.
Αντίστοιχες πινακίδες ανακαλύφθηκαν και στην Πύλο (1400 τεμάχια), στη Θήβα (300), στις Μυκήνες (90), ενώ μικρότερος αριθμός έχει βρεθεί στα Χανιά, τα Μάλια, την Τίρυνθα, την Ελευσίνα, τον Ορχομενό και αλλού.
ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ
Οι περισσότερες πινακίδες που βρέθηκαν στην Κνωσό χρονολογούνται στα 1370 π.Χ., πριν την καταστροφή του ανακτόρου και την παρακμή του μυκηναϊκού πολιτισμού. Το καλοκαίρι του 2010 ο καθηγητής Μιχάλης Κοσμόπουλος έφερε στο φως στην Ίκλαινα Μεσσηνίας μία πινακίδα που θεωρείται η αρχαιότερη σωζόμενη, αφού χρονολογείται γύρω στα 1450 π.Χ.
Οι ανασκαφές στην Κνωσό έφεραν στο φως μία καταπληκτική ανακάλυψη! Μέσα στη σκόνη και τα θραύσματα αιώνων ο Άρθουρ Έβανς κατόρθωσε να βρει 3000 πινακίδες γραμμένες σε μία γλώσσα που την ονόμασε Γραμμική Β’. Το όνομά της το πήρε από το σχήμα των γραμμάτων της, τα οποία έμοιαζαν με απλές γραμμές (και όχι σύμβολα, όπως στη μινωική ιερογλυφική γραφή. Η Γραμμική Β’ διέφερε αρκετά από τη Γραμμική Α’, δείγμα της οποίας σώζεται στον αποκαλούμενο Δίσκο της Φαιστού.
Αντίστοιχες πινακίδες ανακαλύφθηκαν και στην Πύλο (1400 τεμάχια), στη Θήβα (300), στις Μυκήνες (90), ενώ μικρότερος αριθμός έχει βρεθεί στα Χανιά, τα Μάλια, την Τίρυνθα, την Ελευσίνα, τον Ορχομενό και αλλού.
ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ
Οι περισσότερες πινακίδες που βρέθηκαν στην Κνωσό χρονολογούνται στα 1370 π.Χ., πριν την καταστροφή του ανακτόρου και την παρακμή του μυκηναϊκού πολιτισμού. Το καλοκαίρι του 2010 ο καθηγητής Μιχάλης Κοσμόπουλος έφερε στο φως στην Ίκλαινα Μεσσηνίας μία πινακίδα που θεωρείται η αρχαιότερη σωζόμενη, αφού χρονολογείται γύρω στα 1450 π.Χ.
ΓΛΩΣΣΑ
Για πολλά χρόνια το περιεχόμενο των πινακίδων αποτελούσε σημείο διένεξης ανάμεσα στους επιστήμονες, οι οποίοι έριζαν για την προέλευση του αλφαβήτου. Την απάντηση έδωσαν το 1952 οι Βρετανοί Μάικλ Βέντρις και Τζον Τσάντγουικ, οι οποίοι κατόρθωσαν να αποκρυπτογραφήσουν τη γλώσσα των πινακίδων της Κνωσού και των Μυκηνών. Με την αποκρυπτογράφηση αποδείχθηκε ότι η γλώσσα ήταν ελληνική, η οποία είχε μεγάλη σχέση με τη γλώσσα των Ομηρικών επών.
Για πολλά χρόνια το περιεχόμενο των πινακίδων αποτελούσε σημείο διένεξης ανάμεσα στους επιστήμονες, οι οποίοι έριζαν για την προέλευση του αλφαβήτου. Την απάντηση έδωσαν το 1952 οι Βρετανοί Μάικλ Βέντρις και Τζον Τσάντγουικ, οι οποίοι κατόρθωσαν να αποκρυπτογραφήσουν τη γλώσσα των πινακίδων της Κνωσού και των Μυκηνών. Με την αποκρυπτογράφηση αποδείχθηκε ότι η γλώσσα ήταν ελληνική, η οποία είχε μεγάλη σχέση με τη γλώσσα των Ομηρικών επών.
Η γραφή των πινακίδων είναι συλλαβική, δηλαδή κάθε σύμβολο αποδίδει μια συλλαβή (πα, τα, ρο, μα, τι). Το γεγονός ότι αναγράφει μόνο φωνηεντικές συλλαβές ή αποτελούμενες από σύμφωνο + φωνήεν, δυσκολεύει την ανάγνωση των λέξεων, αφού οι συλλαβές μπορούν να αναγνωστούν με διαφορετικούς τρόπους. Η Γραμμική Β περιλαμβάνει 89 συλλαβογράμματα, που αναπαριστούν συλλαβές με φωνητική αξία και περί τα 260 ιδεογράμματα (ή λογογράμματα), που αποδίδουν έννοιες όπως άνδρας, γυναίκα, αγελάδα, λάδι, κρασί κλπ. και σύμβολα για την απόδοση αριθμών. Επομένως, διαπιστώνουμε ότι η εκμάθησή της ήταν ιδιαίτερα χρονόβορα και δύσκολη, γεγονός που υποδεικνύει την ανάγκη για εξειδικευμένους γραφείς, οι οποίοι θα εργάζονταν στα γραφεία των ανακτορικών κέντρων. Με βάση τον γραφικό χαρακτήρα των γραφέων οι αρχαιολόγοι υποθέτουν ότι τις πινακίδες της Κνωσού τις έγραψαν τουλάχιστον 60 διαφορετικοί γραφείς, ενώ αυτές της Πύλου τουλάχιστον 30.
Μετά την πτώση των ανακτόρων στα 1200, εξέλειψε η ανάγκη για καταγραφή των εσόδων και εξόδων με αποτέλεσμα η γραφή, λόγωκαι της δυσκολίας εκμάθησής της, να εγκαταλειφθεί και σταδιακά να εξαφανιστεί.
Μετά την πτώση των ανακτόρων στα 1200, εξέλειψε η ανάγκη για καταγραφή των εσόδων και εξόδων με αποτέλεσμα η γραφή, λόγωκαι της δυσκολίας εκμάθησής της, να εγκαταλειφθεί και σταδιακά να εξαφανιστεί.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ
Αντίθετα με ό,τι θα περίμενε κανείς, οι πινακίδες, αν και ομοιάζουν εν μέρει με τη γλώσσα των Ομηρικών Επών, δεν περιέχουν λογοτεχνικό περιεχόμενο. Στην επιφάνειά τους καταγράφονται κατάλογοι αντικειμένων και περιουσιακών στοιχείων ηγεμόνων ή εμπόρων της εποχής εκείνης. Πρόκειται, δηλαδή, ουσιαστικά για λογιστικές καταχωρήσεις που διευκόλυναν τον έλεγχο των παρακείμενων περιοχών από τον Άνακτα. Πρόκειται στην πλειοψηφία τους για λίστες εφοδίων που μπαίνουν, βγαίνουν ή είναι αποθηκευμένα στα ανάκτορα και τηλεγραφικές επιγραφές εμπορευμάτων.
Η αξία τους ως πρωτογενείς πηγές για την οικονομία, το εμπόριο, τη θρησκεία, την κοινωνική διαστρωμάτωση και τη διοικητική οργάνωση της μυκηναϊκής Ελλάδας είναι τεράστια, αφού με προσεκτικότερη μελέτη μπορούμε να αντλήσουμε έμμεσες πληροφορίες για τη διοικητική οργάνωση και τη θρησκευτική ζωή του μυκηναϊκού κόσμου.
Επίσης, καταγεγραμμένα συναντάμε ονόματα θεών και ανθρώπων που μας είναι γνωστά από τα έπη του Ομήρου, ενισχύοντας το επιχείρημα για την ελληνικότητά τους.
Ως σήμερα έχει αποκρυπτογραφηθεί το 87% των κειμένων.
Αντίθετα με ό,τι θα περίμενε κανείς, οι πινακίδες, αν και ομοιάζουν εν μέρει με τη γλώσσα των Ομηρικών Επών, δεν περιέχουν λογοτεχνικό περιεχόμενο. Στην επιφάνειά τους καταγράφονται κατάλογοι αντικειμένων και περιουσιακών στοιχείων ηγεμόνων ή εμπόρων της εποχής εκείνης. Πρόκειται, δηλαδή, ουσιαστικά για λογιστικές καταχωρήσεις που διευκόλυναν τον έλεγχο των παρακείμενων περιοχών από τον Άνακτα. Πρόκειται στην πλειοψηφία τους για λίστες εφοδίων που μπαίνουν, βγαίνουν ή είναι αποθηκευμένα στα ανάκτορα και τηλεγραφικές επιγραφές εμπορευμάτων.
Η αξία τους ως πρωτογενείς πηγές για την οικονομία, το εμπόριο, τη θρησκεία, την κοινωνική διαστρωμάτωση και τη διοικητική οργάνωση της μυκηναϊκής Ελλάδας είναι τεράστια, αφού με προσεκτικότερη μελέτη μπορούμε να αντλήσουμε έμμεσες πληροφορίες για τη διοικητική οργάνωση και τη θρησκευτική ζωή του μυκηναϊκού κόσμου.
Επίσης, καταγεγραμμένα συναντάμε ονόματα θεών και ανθρώπων που μας είναι γνωστά από τα έπη του Ομήρου, ενισχύοντας το επιχείρημα για την ελληνικότητά τους.
Ως σήμερα έχει αποκρυπτογραφηθεί το 87% των κειμένων.
Τα φωνήεντα στη Γραμμική Β'
|
Η δημιουργία της Γραμμικής Β΄
|
|
|
Ας γίνουμε γραφείς!!!!!
Δραστηριότητα
Χωριστείτε σε ομάδες ανάλογα με το περιεχόμενο των αποθηκών. Υπάρχουν αποθήκες για το λάδι, για το κρασί, για τα όπλα και για τα σκεύη του ανακτόρου (διάφορα πήλινα και μεταλλικά αγγεία). Φτιάξτε την πινακίδα σας χρησιμοποιώντας καλλιτεχνικό πηλό ή πλαστελίνη. Χαράξτε στην επιφάνεια της πινακίδας οριζόντιες γραμμές όπως συνήθιζαν οι γραφείς της Μυκηναϊκής εποχής. Για να γράψετε πάνω στην πινακίδα χρησιμοποιήστε ένα μυτερό καλαμάκι. Καταγράψτε το περιεχόμενο της κάθε αποθήκης χρησιμοποιώντας τα συλλαβογράμματα της Γραμμικής Β΄ γραφής. Πλάι στην κάθε λέξη γράψτε το ιδεόγραμμά της για να διαβάζεται πιο εύκολα η πινακίδα σας και, τέλος, συμπληρώστε την ποσότητα των αντικειμένων ή των προϊόντων που καταγράψατε. Αφού στεγνώσουν οι πινακίδες σας, συγκεντρώστε τες και χωρίστε τες ανάλογα με το περιεχόμενό τους (π.χ. λάδι, κρασί, σπαθιά, κύπελλα κλπ.). Για να αρχειοθετήσετε τις πινακίδες τοποθετήστε τες σε χωριστά ψάθινα καλάθια (ή χαρτονένια κουτιά). Φτιάξτε μικρές στρογγυλές πινακίδες (ετικέτες) με το ιδεόγραμμα του αντικειμένου που καταγράφεται στα κείμενα των πινακίδων. Ανοίξτε μια τρύπα στο πάνω μέρος των μικρών πινακίδων, περάστε ένα κορδόνι και δέστε τις ετικέτες έξω από το κάθε καλάθι. Οι πινακίδες σας είναι σωστά αρχειοθετημένες; Για να βεβαιωθείτε, ζητήστε από τους γραφείς μιας άλλης ομάδας να τις εντοπίσουν ψάχνοντας τις ετικέτες των καλαθιών. Αν τις βρουν εύκολα… συγχαρητήρια! Ολοκληρώσατε την αρχειοθέτηση με επιτυχία. |
Οδηγίες για μαθητευόμενους γραφείς!!!!!
|